نسخه‌ای به خط یاقوت مستعصمی، در کتابخانه مجلس
«کتاب الکافیه فی النحو» کتابی است نفیس، به خط خوشنویس مشهور، یاقوت مستعصمی معروف به قبله الکُتّاب(وفات ۶۹۸ قمری)، وی نسخه مذکور را به خط نسخ خفی خوش به سال ۶۹۰ قمری کتابت کرده است.
کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس، در ادامه معرفی نسخه‌های خطی و استناد تاریخی این کتابخانه، تصاویر نسخه خطی «کتاب الکافیه فی النحو» یا «المقدمه الکافیه فی النحو» و نیز «کافیه ذوی الادب فی علم کلام العرب» را در وبگاه خود قرار داده است.
این کتاب با نام نسخه شماره ۳۱۸ کتابخانه مجلس از قدیمی‌ترین نسخ کافیه در ایران است، و به تعبیر مرحوم یوسف اعتصامی نسخه‌ای است بسیار نفیس، به خط خوشنویس و ادیب مشهور، یاقوت مستعصمی معروف به قبله الکُتّاب (وفات ۶۹۸ قمری)، وی نسخه مذکور را به خط نسخ خفی خوش به سال ۶۹۰ قمری کتابت کرده است.
از کتاب الکافیه نسخ فراوانی در ایران و دیگر کشورها به جای مانده است. اما این نسخه علاوه بر خط خوش دارای آرایه‌ها و تزئیناتی است از جمله: جلد سوخت طلاپوش با طرح ترنج و نیم ترنج و لچکی و کتیبه، تمام صفحات متن و حاشیه، جداول الوان، حواشی منقش به گل‌های زرین، طلااندازی دندان موشی مزین به گل و گیاه بین سطرها، طول جلد ۲۹ و عرض ۱۸ سانتیمتر و تعداد اوراق ۴۲.
بنابر گزارش مهر، این کتاب مقدمه مختصری است در برخی مباحث نحوی که از معروف‌ترین و بهترین کتب در نحو به شمار می‌رود و شروح و حاشیه‌های بسیاری بر آن نگاشته شده و سالیان در حوزه‌های علمیه و مراکز علمی از کتب درسی بوده، و از مهم‌ترین آثار ابن حاجب ابوعمرو عثمان‌بن‌عمر (۵۷۰-۶۴۶) نحوی و فقیه مالکی است. وی شهرت فراگیر خویش را به ویژه در مشرق مدیون آثار نحوی خود به‌خصوص الکافیه است. چنانکه گفته شده کافیه نخستین بار در رم به سال ۱۵۹۲ میلادی و سپس در دهلی، کلکته و قاهره و… به کرات به چاپ رسید.
