ترویج فرهنگی کتابخوانی با حضور مؤثر زنان و مادران

نشست «رویداد متن و مهر» با شعار «کتاب و فرهنگ بنیان شهر آینده»، به مناسبت گرامیداشت سی و سومین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران برای تحقق «بخوانیم برای ایران» با حضور جمعی از بانوان فعال در زنجیره ارزش تولید کتاب، به همت امور زنان و خانواده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با همکاری معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اداره کل امور زنان و خانواده شهرداری تهران، شهرداری منطقه 12، خانه کتاب و ادبیات ایران، صندوق اعتباری هنر در محل سالن آفتاب تالار ایوان شمس برگزار شد.

در این نشست مریم اردبیلی، مدیر کل امور زنان و خانواده شهرداری تهران، طی سخنانی برگزاری نشست‌های اندیشه‌ورز کتاب را در سرعت فضای فناوری با حضور متولیان و بخش‌های اجرایی راهگشا برای کشور و شهر تهران دانست و گفت: شهر تهران پتانسیل‌ها، امکان‌ها، گنج‌ها، ظرفیت‌ها و سرمایه‌های عظیمی دارد که گاهی احساس می‌کنیم شاید با روند پرسرعت فناوری، ‌روحیات خاص نسل‌های جدید و تغییر ذائقه‌های فرهنگی، این ظرفیت‌ها دچار پیچیدگی‌هایی شده است و در تعارض است و نقش برخی از بنیان‌های ارزشی، همانند کتاب نیز کمرنگ می‌شود.

او افزود: در حال حاضر یکی از مزیت‌های شهر تهران، دارا بودن مجموعه متعدد نشر و تولید کتاب به عنوان سرمایه ارزشمندی است و باید توجه کرد که در فرایند توفیق آن یکی از بنیان‌های آینده کتاب، خانواده است. خانواده می‌تواند با هر سطح مصرف کتاب، علاقه و عشق به کتاب را در شهروندان ایجاد کند.

اردبیلی با روایتگری یک خاطره از کودکی و نقش مادر در کتابخوانی گفت: در بیان واژه‌های کتاب و ترجمه آن برای کودک، نقش مادر کلیدی است، چرا که ترجمه جهان و روایت‌های دست اول برای کودک به دست مادران است و این روایت‌ها با هر کیفیتی که باشند می‌تواند مؤثر و اندیشه بنیادی در ذهن ایجاد کند.

مدیر کل امور زنان و خانواده شهرداری تهران ادامه داد: پرسش ما این است که داستان کتاب و آینده کتاب در فضای امکانات دیجیتال و فراتر از آن هوش مصنوعی چه می‌شود؟ همان گونه که تبیین جهان از گذر روایت اولیه مادران برای اولین بار صورت می‌پذیرد، کلید حل این چالش نیز در خانه و خانواده، و به دست زنان و مادران است.

او خاطرنشان کرد: مادران هستند که تعیین می‌کنند کتاب در آینده و زندگی نسل آینده چه نقشی داشته باشد و آنان هستند که تعیین می‌کنند که چطور بقا، تعالی و گسترش کتاب و کتابخوانی را در آینده رقم بزند. این موضوع که چه کتابی؟ چگونه؟ و کتاب در چه جایگاهی و مرتبه‌ای باشد؟ مسلماً حل و پاسخ آن در دست زنان و مادران است.

اردبیلی با تکریم و گرامیداشت جایگاه زنان در مسیر معماری متن و کتاب گفت: شما در عصر و فضایی مشترک، این سو بازیگر در تولید کتاب و در سوی دیگر مؤثر در ادراک محیط خانواده هستید و تبیین زنانه جهان برای نسل بعد را بر عهده دارید، شما در فصل مشترک کتاب و خانواده، در فضا تلفیقی از یک حس مادرانه و زنانه هستید و توجه به این ادارک زنانه و همگام فعالیت در بخش‌های گسترده و متعدد یک کتاب، همان ادراک خلق آینده مطلوب برای کتاب است که به شدت نقش بنیادی دارد.

او درباره این نشست ابراز عقیده کرد: برگزاری این نشست و شروع مذاکره ما در آینده کتاب مؤثر خواهد بود و این نشست را با حضور فرهیختگان، ارزشمند و تحولگرا برای حوزه فرهنگی کتاب می‌دانم و هر آنچه که ظرفیت ما در شهرداری تهران باشد که در این مسیر را تسهیل و تعامل ایجاد کنیم و مدل‌های اجرایی را با امور زنان و خانواده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با هدف ترویج و گسترش کتابخوانی در شهر تهران با حضور گروه‌های اجتماع محور تدوین و اجرا کنیم، درخدمت شما هستیم و امیدوارم این برنامه‌ها تداوم داشته باشد.

در ادامه این نشست، محمدمهدی احمدی، مشاور عالی وزیر و سرپرست معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اظهار داشت: در فضایی که انسان و انسانیت به داشتن اندیشه و فهم معنا می‌شود، سؤال اصلی این است که چه پدیده‌ای این اندیشه را ساماندهی می‌کند تا رفتارهای زاییده اندیشه مبتنی بر فرهنگ ایرانی و اسلامی شکل بگیرد.

او تصریح کرد: آنچه اندیشه را شکل می‌دهد کتاب است که منجر به ایجاد چهارچوب یک اندیشه به صورت منطقی می‌شود. پس انسان و آدمی در نگاه مولانا و سایر مفاخر ما با محور اندیشه و کتاب است. پس کتاب یک مجموعه کاغذ نیست بلکه مجموعه انرژی است که اندیشه بشری توسط آن معنا می‌شود و سبک زندگی رشدیافته‌ای را ایجاد می‌کند.

او به حس خوب کتاب خواندن اشاره کرد و گفت: تفاوت کتاب با فضای مجازی همین است که در کتاب یک حس معنا، یک حس خوب همراه با آرامش نهفته است که در فضای مجازی حتی اگر فایل کتاب را آنجا مطالعه کنند وجود ندارد.

احمدی با اشاره به نظریات جامعه‌شناسی تصریح کرد: کتاب باعث می‌شود اندیشه انسان رشد و تعالی پیدا کند و این اندیشه اگر حوزه فرهنگ قرار بگیرد آنگاه مقوله فرهنگ بر مقولات اقتصادی و سایر حوزه‌ها برتری خواهد یافت. چرا که در مقوله فرهنگ بین ماهیت شغل و شاغل باید تناسب وجود داشته باشد اما در مقوله اقتصاد ماهیت شغل و شاغل باید تعارض داشته باشد.

او ادامه داد: در مقوله اقتصاد شغل، مجموعه ابزار و کارخانه است و شاغل مهندسی است که واجد عقلانیت است در حالی که ابزار او فاقد عقلانیت است و اگر خشونت هم وجود داشته باشد منعی نیست و شاید حتی کمک کند که کار بهتر پیش رود چرا که این تعارض استاندارد مقوله اقتصادی است.

او خاطرنشان کرد: اما در مقوله فرهنگ ماهیت شغل بایستی با ماهیت شاغل تناسب کامل داشته باشد، شاغل معلم، استاد دانشگاه یا صاحبان فرهنگ و اهل قلم هستند و شغلش مجموعه‌ای از اندیشه انسان‌هاست که بایستی ترویج پیدا کند، جاری شود و به انسان‌های دیگر منتقل شود.

سرپرست معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: باید تلاش کرد که کتاب مثل سایر اقلام دیگر در سبد مصرف خانواده قرار گیرد، همانگونه عدم وجود مواد غذایی مسبب سوء تغذیه خانوار می‌شود، عدم مصرف کتاب نیز مسبب فقر و سوء اندیشه خانوار می‌شود و تاب‌آوری انسان را پایین می‌آورد. جامعه‌ای که با کتاب رابطه منطقی دارد میزان تاب‌آوری آن بالاست و به راحتی نمی‌شکند، نمی‌بُرد و در تصرف دشمن قرار نمی‌گیرد.

احمدی تأکید کرد: این مهم با شعار دست‌یافتنی نیست و راه آن کتاب و ترویج کتابخوانی است و شاید هفته کتاب و کتابخوانی بهانه و تأکیدی است برای همه ما که با بازنگری مجدد به همه برنامه‌های راهبردی یک رابطه منطقی با کتاب ایجاد کنیم و در گام اول فرزندانمان را با ادبیات غنی ایرانی_اسلامی همانند شاهنامه آشنا کنیم.

سخنران دیگر این همایش دکتر اعظم جوشایی، مشاور امور زنان و خانواده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بود که بر ضرورت توجه مدیریت کلان‌شهری و حوزه راهبردی فرهنگ به نقش و ظرفیت‌های حضور زنان با وجود نقش‌های چندگانه در بخش رویش و خوانش کتاب اشاره کرد.

او خاطرنشان کرد: باید برنامه‌های حوزه کتاب را در بخش ترویج کتاب از دریچه نگاه مادران و زنان آغاز کرد و از این رویکرد به همه ظرفیت‌های مؤثر با گستره سرزمین مادری و با زبان مادری که اصالت اندیشه و معنا است نگریست.

جوشایی یادآوری کرد: نه تنها در هفته کتاب و کتابخوانی، بلکه از هفته کتاب و کتابخوانی باید برنامه‌ریزی کرد تا در نمایشگاه کتاب و هفته کتاب سال بعد با کنشگری بیشتر همه فعالان چرخه رویش و خوانش کتاب با اهداف مشخص برنامه اجرایی عمیق با مخاطب عام داشته باشیم و باید همگام جایگاه کتاب را در افق فردا آینده‌پژوهی کرد.

او با اشاره به اینکه شهر و کالبد شهری معماری دارد، تصریح کرد: متن و کتاب هم که خواستگاه یک اندیشه است، معماری دارد تا محصولی به نام کتاب خلق شود و باید در رویدادهای حوزه کتاب به همه بخش‌ها توجه کرد.

به گزارش تسنیم، جوشایی تأکید کرد: معماری متن و مهر نقطه آغازی برای جریان‌سازی در مسیر اهداف ترویج کتابخوانی با عاملیت بیشتر حضور زنان و شبکه‌سازی همه حلقه‌های مؤثر است و خواستار همراهی عوامل مؤثر و فرهیختگان در این راستا هستیم.

او ضمن تشکر از حضور و مشارکت همه گروه‌های همکار در برگزاری رویداد، افزود: توفیق کتاب و ترویج کتابخوانی ذیل شعار «بخوانیم برای ایران» تنها با همراهی و مشارکت بخش‌های مختلف و در یک بازه زمانی مناسب و طولانی مدت میسور است و لذا در تلاشیم با ایجاد تقاطع برای تعامل گروه‌های همکار سرمایه اجتماعی این بخش را افزایش دهیم و قطعاً حضور و همراهی متولیان برای جریان‌سازی مؤثر و غنای برنامه‌های بعدی مهم است.