تجربه خطر و خروج از محدوده؛ انیماتورها به مهاجرت و دورکاری گسیل شدند

مهدی برق‌زدگان کارگردان انیمیشن کوتاه «بر فراز ابرها» که در جشنواره‌های مختلف نظیر جشنواره فیلم کوتاه تهران، جشنواره بیگ کارتون روسیه و جشنواره انیمیشن نیو انگلند بریتانیا به نمایش در آمده است در گفتگو با خبرنگار مهر درباره موضوع این نمایش توضیح داد: ایده انیمیشن «بر فراز ابرها» تقریباً متعلق به ۱۰ سال پیش و در سال ۹۵ است. این انیمیشن یک جهان فانتزی را با بازی بادبادک‌ها به نمایش می‌گذارد که در آن بادبادک‌ها با بالا رفتن یک دنیای دیگر را تشکیل می‌دهند و برای این دنیا قوانین مختلفی وجود دارد. مانند اینکه هرکه بالاتر برود جایگاه بهتری خواهد داشت. نقش مسابقه میان بادبادک‌ها و چگونگی نسبت آنها با باد و ابر از دیگر ویژگی‌های فانتزی این دنیاست.

وی ادامه داد: سوالات مختلفی وجود داشت که در زمان کار روی فیلمنامه به ذهنم می‌رسید و در پی آن به درام رسیدیم که می‌توانست فیلمنامه یا طرح ما را کامل کند. روی آن کار کردم و شخصیت‌ها و فضای انیمیشن را طراحی و حتی یک نمونه انیماتیک نیز ارائه کردم، اما متأسفانه در آن زمان شرایط تولیدش را نداشتیم و نتوانستیم تهیه‌کننده یا سرمایه‌گذاری برای آن پیدا کنیم و تولید این اثر تا سال ۱۴۰۲ به تأخیر افتاد. در آن زمان مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی از من طرحی خواست و من هم طرح «بر فراز ابرها» را ارائه کردم و پذیرفته شد. این اثر به صورت فریم به فریم دیجیتال دو بعدی تولید شد و به جشنواره‌های مختلف راه یافت و حضورش کماکان ادامه دارد.

کودکان برای تجربه زندگی واقعی گاهی به ریسک نیاز دارند

برق‌زدگان با اشاره مضمون این اثر بیان کرد: برای ما همه چیز از تصویرها آغاز شد. جملاتی که برای ابتدای انیمیشن مطرح شد برای ما نشانگر آن بود که انگار پتانسیل خوبی وجود دارد و من هم برای آنها تصاویر مختلفی کشیدم و با مقایسه نقاشی‌ها فهمیدیم که این انیمیشن می‌تواند فضایی کودکانه و مینیمال داشته باشد. موضوع اصلی این اثر این است که کودکان برای تجربه واقعی زندگی گاهی به خطر و ریسک نیاز دارند. گاهی باید از محیط امن خود خارج شویم و زندگی را چنان که هست تجربه کنیم و دریابیم که در سختی‌ها و توفان‌ها هم می‌توان از زندگی لذت برد. شخصیت اصلی ما به دردسر می‌افتد و تصمیم می‌گیرد که ارتفاع خود را بالاتر ببرد، در این میان نخش پاره می‌شود و مجبور می‌شود تا مثل یک بادبادک واقعی خودش را با آسمان تطبیق دهد.

وی در رابطه با دیده‌شدن بیشتر انیمیشن‌ها و فیلم‌های کوتاه در میان مردم گفت: پلتفرم‌ها اقداماتی را شروع کرده‌اند که شامل پخش بسته‌های فیلم کوتاه و انیمیشن‌های کوتاه است. همینطور چندین بار گیشه‌های سینما بسته‌های فیلم کوتاه را اکران کرده‌اند. بسیاری از آثاری که تولید می‌شوند قابلیت پخش از تلویزیون را دارند و چه خوب می‌شد اگر برنامه‌هایی در تلویزیون می‌بودند که به صورت تخصصی به فیلم کوتاه بپردازد. شبکه تلویزیونی آی فیلم در این زمینه تلاش کرد و خوب است که در دیگر شبکه‌ها نیز چنین اتفاقی بیفتد. اندیشمندان بزرگی هستند که در حوزه فیلم و انیمیشن کوتاه کار می‌کنند و آثارشان تنها برای جشنواره‌ها نیست و قابلیت پخش عمومی دارند. پلتفرم‌های یوتیوب و آپارات و … نیز هستند و بسیاری از آثار از آن مسیر هم قابل دسترس هستند. در واقع می‌توان گفت اوضاع از نظر هویت‌یابی فیلم کوتاه هر سال بهتر می‌شود. مشکل آن است که نگاه غالب از سوی دست‌اندرکاران به فیلم کوتاه مثل نگاهشان به سبزی در سفره است؛ اگر بود خوب است و اگر نبود هم اهمیتی ندارد. غالباً تمرکز بر فیلم‌های بلند محدود شده است و چشم‌ها از پتانسیل فیلم کوتاه دور مانده‌اند.

لزوم سرمایه‌گذاری در عرصه انیمیشن

برق‌زدگان در پایان با اشاره به ضرورت سرمایه‌گذاری در این عرصه اظهار کرد: امیدوارم که سرمایه‌گذاران به شکل جدی‌تری وارد حوزه انیمیشن شوند. کشور ما در انیمیشن به کیفیت خوبی دست یافته است اما هنرمندان این عرصه غالباً به کار با کشورهای خارجی تمایل پیدا می‌کنند و این سبب فاصله افتادن کیفیت آثار با سطح مطلوب می‌شود. بودجه‌های ایران برای یک انیمیشن کوتاه زیر ۵۰۰ میلیون تومان است و این درحالی است که هنرمند با کار در خارج چه به شکل دورکاری یا به شکل مهاجرت می‌تواند بودجه خیلی بیشتری به دست بیاورد و به سبب همین شرایط مالی تن به همکاری با انیمیشن‌های داخلی نمی‌دهد و اینها همه به انیمیشن ملی ما آسیب می‌رساند.