کتابی که هنوز زنده است/ تأملی بر رسالت ادبیات از نگاه ابوالحسن نجفی
ابوالحسن نجفی با زبانی ساده و روان، به ابعاد نظری و فلسفی ادبیات و ترجمه و چالشهایی که مترجمان با آن روبهرو هستند، میپردازد و نشان میدهد که ترجمه چگونه میتواند به تحول فرهنگی کمک کند.
کتاب «وظیفه ادبیات» تدوین و ترجمه ابوالحسن نجفی مجموعهای است که به بررسی نقش و مسئولیتهای ادبیات و مترجمان در انتقال فرهنگها میپردازد. این کتاب شامل مقالات و سخنرانیهایی است که با هدف تبیین نقش، کارکرد و وظیفه ادبیات در دنیای معاصر، به ویژه در زمینه ترجمه و تأثیر آن بر فرهنگ و آگاهی اجتماعی تدوین شده است. ابوالحسن نجفی در این اثر با زبانی ساده و روان، به ابعاد نظری و فلسفی ادبیات و ترجمه و چالشهایی که مترجمان با آن روبرو هستند، توجه ویژه دارد و نشان میدهد که ترجمه چگونه میتواند به تحول فرهنگی کمک کند و مترجمان در انتقال صحیح مفاهیم مسئولیت بزرگی دارند.
این کتاب که نخستین بار در سال ۱۳۵۶ منتشر شده، مجموعه مقالاتی از نویسندگان برجسته غربی مانند ژان پل سارتر، آلن روبگریه، آلبر کامو و دیگران را شامل میشود که ابوالحسن نجفی آنها را ترجمه و تدوین کرده است. بحثها در چهار فصل عمده درباره ادبیات و واقعیت، نقش ادبیات، ادبیات و سیاست و افزودههایی توسط مترجم تنظیم شدهاند، در درآمد کتاب آمده است:
«این مجموعه محتوی چهار بخش مختلف اما به هم پیوسته است. بخش اول، «ادبیات و واقعیت»، منتخبی است از مهمترین سخنرانی هایی که در ماه اوت ۱۹۶۳ در مجمعی از نویسندگان شرق و غرب به همت انجمن اروپایی نویسندگان و به دعوت «اتحادیۀ نویسندگان شوروی در شهر لنینگراد (سن پترزبورگ) ایراد شد و انعکاسی جهانی یافت و از آن زمان تا امروز مایه بحث ها و تفسیرهای بسیار در همه محافل ادبی، چه در غرب و چه در شرق اروپا بوده است.
بخش دوم، «ادبیات چه میتواند بکند؟»، شامل همه سخنرانیهای انجمنی است که سال بعد، به دنبال مباحث لنینگراد و به دعوت روزنامه کلارته، در پاریس تشکیل شد و جمعی از نویسندگان معروف و صاحب نظر فرانسوی در آن شرکت داشتند. بخش سوم، «ادبیات و سیاست»، با یکی از سخنرانیهای مجمع دیگری از نویسندگان جهان که تقریباً در همان زمان در شهر لاهتی در فنلاند تشکیل شد آغاز می شود و سپس با دو مقاله از دو نویسنده اروپایی که در تأیید یا رد آن نوشته شده و قسمتی از مهمترین مضامین مورد بحث انجمنهای مذکور را ادامه داده است خاتمه می یابد.
بخش چهارم، «افزودهها» شامل چند مقاله و مبحث دیگر در همین زمینه است که مترجم در ضمن مطالعات خود آنها را از میان کتابها و نشریههای مختلف به منظور توضیح یا تکمیل مطالب این مجموعه انتخاب کرده و در پایان کتاب آورده است. همچنین کتاب به جایگاه ویژه ترجمه در ادبیات معاصر ایران و تأثیر آن بر جامعه فرهنگی اشاره میکند و برای علاقهمندان به ادبیات و نقد فرهنگی منبعی ارزشمند است.»
به گزارش خبرنگار مهر، ابوالحسن نجفی، زبانشناس و مترجم برجسته ایرانی، شناخته شده برای دقت در ترجمهها و ویرایش متون ادبی است و علاوه بر این کتاب، آثار متعددی در زمینه زبانشناسی، وزن شعر فارسی و فرهنگ ادبیات دارند. وظیفه ادبیات از جمله آثار مهم اوست که با تاثیرگذاری عمیق در حوزه ترجمه و ادبیات معاصر شناخته شده است.
کتاب «وظیفه ادبیات» تدوین و ترجمه ابوالحسن نجفی را که بارها تجدید چاپ شده، نشر نیلوفر در ۳۲۴ صفحه منتشر و عرضه کرده است.
