بررسی یک رمان درباره شهید چمران

مهناز میرزایی فعال حوزه فرهنگی و کتاب، در یادداشتی درباره این رمان نوشت: گاهی برای شناخت یک شخصیت برون مرزی باید دست از توصیف برداشت. باید آینه‌ای ساخت و تلالویی از این زیبایی‌های شخصیتی را منعکس کرد.

« بدون مرز»  از آن دست «رمان‌» هایی است که نه فقط خوانده می‌شود، بلکه می‌توان در سطر به سطر آن زندگی کرد . هاشم نصیری در این کتاب، شهید دکتر مصطفی چمران را از دل قاب‌های رسمی و صفحات تاریخ  بیرون می‌کشد و به او نزدیک می‌شود؛ آن‌قدر نزدیک که مخاطب برای دقایقی بار سنگین زندگی و تصمیمات چمران را به دوش می‌کشد و جالب آن‌جاست که این نزدیکی نه از طریق خود چمران، بلکه از راه یک جوانِ جست‌وجوگر ساخته می‌شود؛ جوانی که هرچه به چمران نزدیک‌تر می‌شود، خودش را بیشتر پیدا می‌کند.جوانی که خودش آینه‌ای خواهد شد برای بهتر دیده شدن چمران.

راوی رمان، همین مهندس جوان است که زندگی‌اش میان رویاها، بی‌قراری‌ها و جست‌وجوی حقیقت در نوسان است. برخورد او با نام و شخصیت دکتر مصطفی چمران، آغاز سفری است که از یک رویا آغاز خواهد شد و به دگرگونی‌های درونی می‌رسد. نویسنده فاصله‌ای میان مخاطب و قهرمان اصلی نگه می‌دارد؛ طوری که خواننده، چمران را نه از پشت شیشه اسطوره‌ها، بلکه از جایگاه یک هم رزم و همراه، یک اندیشمند عاشق و یک انسان پیچیده می‌بیند.

رمان از روزهایی آرام برای تحصیل در آمریکا آغاز می‌شود و کم‌کم به جهانی پردرد در مصر و لبنان قدم می‌گذارد. جهانی که در آن، آرمان‌خواهی، تنهایی، دوراهی‌های سخت و دوستی‌های عمیق در هم تنیده می‌شود.

نصیری در «بدون مرز» بدون آنکه وارد جزئیات تاریخی و یا سیاسی شود، موفق می‌شود حال‌وهوای مردی را نشان بدهد که هم دانشمند است و هم جنگاور. جنگاوری که طعم عشق را به خوبی چشیده و در عین حضور در جامعه، با خدای خویش، خلوت و راز و نیاز قلبی و عاشقانه دارد و می‌توان گفت قدرت «بدون مرز» در همین لایه‌های پنهان است.

نویسنده از خلال رابطه‌ها، سفرها و تجربه‌های راوی سعی می‌کند چمران را برای نسل امروز خوانا کند؛ آن‌هم نه با شعار و قهرمان‌سازی، بلکه با نزدیک کردن او به زندگی و دغدغه‌های انسانی.

به گزارش ایسنا، « بدون مرز» برساختی داستانی از زندگی چمران است  که مرزهای علم و جنگ ، مرزهای عقل و عشق  و مرزهای فردیت و مسئولیت را درنوردیده است و برای همه کسانی است که می‌خواهند چمران را نه به‌عنوان اسطوره، بلکه به‌عنوان انسانی قابل تامل بشناسند.

رمان بدون مرز  در ۲۴۶ صفحه توسط انتشارات کتابستان چاپ شده است.