ضرورت نوآوری در مستندهای شهدا؛ انتظار برای فرزندی که هرگز باز نمیگردد
کارگردان مستند «خیال آمدن تو» که در بخش آوینی جشنواره «سینماحقیقت» رقابت میکند از لزوم نوآوری و نگاههای نو در ساخت مستندهای خانواده شهدا گفت.
سیامک میثاقی کارگردان مستند «خیال آمدن تو» که توسط مرکز سیمرغ صداوسیما ساخته شده و به بخش شهید آوینی نوزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» راه یافته است درباره موضوع این اثر توضیح داد: مستند کوتاه ما مستندی مادرانه درباره انتظار یک مادر برای بازگشت فرزندش است. نگاه ما به مادری معطوف بود که فرزندش به جنگ رفته و چندان شبیه کارهای مرسوم و کلاسیک عمل نکردیم و مستند را احساسبرانگیز ساختیم. پیشتر با امیرحسین اکاتی تهیهکننده این مستند، در مجموعه تلویزیونی «رخ مادر» همراه بودم و دنبال قصهای تازه میگشتیم تا بتوانیم فیلمی جدید بسازیم.
قصه فرزندی که روزی میرود و دیگر باز نمیگردد
وی ادامه داد: در این مسیر به دنبال مادری بودیم که بر خلاف قصههای پیچیده و شهدایی که از آنها با عنوان شهدای شاخص یاد میشود، قصهای ساده داشته باشد؛ مادری که مثل هزاران مادر دیگری که فرزندان خویش را در جنگ از دست دادهاند، باشد. این مادر اهل حاجیآباد نجفآباد بود و قصهای ساده داشت، فرزندش روزی میرود و دیگر هرگز باز نمیگردد. در این مستند کوشیدیم تا بیشتر به لایههای پنهان فراق و دردی که مادر آن را تحمل میکند بپردازیم.
میثاقی با اشاره به جشنواره امسال و مقایسه آن با ادوار پیشین گفت: جشنواره امسال مانند سالهای پیش است و تفاوت زیادی نمیبینم. «سینماحقیقت» تنها جشنوارهای است که در سینمای مستند وجود دارد و همیشه برگزار میشود. امسال تعداد فیلمهای بیشتری در جشنواره پذیرفته شده است و بخش آوینی؛ بخشی که ما در آن حضور داریم بسیار دشوار است. فیلم ما هم فیلم کوتاهی است که امیدوارم در کنار دیگر فیلمهای غالباً بلند این بخش دیده بشود.
ساخت مستند با معیارهای قبلی پاسخگوی امروز نیست
کارگردان مستند «خیال آمدن تو» با اشاره به ضرورت نوآوری و تغییر در مستندهایی که به زندگی خانواده شهدا میپردازند، عنوان کرد: لازم است تا در این باره تغییری ایجاد شود. برای من مهم است و معتقدم کارهایی که پیشتر خود ما میساختیم و یا کارهایی که همچنان تولید میشوند نیاز به تغییر و نوآوری دارند. ساخت مستند با معیارهای قبلی پاسخگوی امروز و خصوصاً نسل جدید نیست و ما به نگاههای نو نیاز داریم. صرف انتقال اطلاعات و صحبت درباره عملیات و روز و تاریخ شهادت، استفاده از سیستم گفتگومحور و یا انتخاب خانوادههای شهدا با معیارهای محدود باید کنار گذاشته شود. میتوان به سراغ خانوادههایی رفت که فرزندشان را از دست دادهاند و در عین حال متفاوتند، به روزند و نگاه شعاری و حکومتی ندارند. پیدا کردن سوژهها و راضی کردنشان سخت است و آنها غالباً تصور میکنند که با نگاه کلاسیک مواجه هستند. از آنسو مجاب کردن مدیران و مسئولان به تغییر نیز کاری دشوار است.
به گزارش مهر، میثاقی در پایان در رابطه با مواجهه این مستند با نسل جوان اظهار کرد: من هم تدوین و هم فیلمسازی درس میدهم و با نسل جوان آشنا هستم. نکته مهم آن است که برخلاف سخن آنهایی که میگویند این نسل جدید بیهویت است یا دچار شکاف شده است، این نسل در لایههای زیرین خود بسیار فکور و اندیشهگر است و باید دید چطور میتوان فکر کردن آنها را هدایت کرد. هرگز نمیتوان احساس را در سینما کنار گذاشت و امروز گاهی کارها به دلیل سفارشی بودن، جهتدار بودن و دیکتهای شدن دیگر جذاب نمیشوند. مستند ما سراسر احساس است و در نتیجه یک ارتباط دلی به وجود میآید. نه شعار در آن است و نه چیزی که بخواهد آن را متمایز و سفارشی جلوه دهد. اگر احساس را در فیلم درگیر کنید میتوانید روی نسل جدید هم تأثیر بگذارید چراکه عاطفه در انسانها از میان نمیرود و میتواند از طریق تصویر به اشتراک گذاشته شود.
