داستانی از روزهای بحرانزده ۱۳۵۶
«تمرد» یک داستان ساده نیست، یک اثر جاسوسی تاریخی است که از روزهای سخت سالهای ۱۳۵۶ سخن میگوید.
رمان «تمرُد» اثر حامد قربانی، در بستری سیاسی و اجتماعی، داستانی پیچیده و معمایی را روایت میکند که مخاطب را به سال ۱۳۵۶، یک سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، میبرد. این اثر در گونه جاسوسی با اشارات تاریخی، مفاهیم عمیقی همچون رفاقت، خیانت و تلاش برای بازگشت به خویش را در آن مقطع زمانی ارائه می دهد.
در دل این داستان، جامعهای شبهمدرن و درگیر بحرانهای سیاسی و اقتصادی به تصویر کشیده میشود که شاه ایران در آن به دنبال حفظ قدرت خود با کمک سیاستهای فریبکارانه است. در سالهایی که شاهد سرکوب اعتراضات مردمی و فساد گسترده هستیم، شاه به فروش گسترده نفت به آمریکا میپردازد و در ازای آن تسلیحات نظامی میخرد. اما حقیقت این است که بسیاری از این تسلیحات هرگز به ایران نرسید و در نهایت این قراردادها به بحرانهای بزرگتری تبدیل شد که سرنوشت ایران را تغییر داد.
از شخصیتهای موثر داستان یک «آنوسی» (یهودی مخفی) است که سالها در دل تحولات اجتماعی و سیاسی ایران زندگی کرده و هویتش را مخفی نگه داشته است. اما فرزندش در یک موقعیت پیچیده قرار میگیرد، طوری که مجبور می شود میان وفاداری به نظام سلطه و هویت واقعی خود دست به انتخاب بزند. در این راستا، او که معاون بازرگانی شرکت نفت است به همکاری ایران و اسرائیل در پروژهای مشترک برای ساخت موشکهای دوربرد میپردازد. این پروژه، که تحت عنوان «عملیات شکوفه» شناخته میشود، در حقیقت یک فریب بزرگ بود. به شکلی که ایران تنها به تکنولوژیهای قدیمی دست می یافت و در مقابل، اسرائیل هم نفت ایران را به قیمت بسیار ارزان دریافت می کرد و هم تسلیحات جدید هسته ای خود را می ساخت.
به گزارش خبرنگار مهر، از اینرو مفاهیم اصلی در رمان «تمرُد» به طور مستقیم با درونمایه انقلاب اسلامی همراستا است. نویسنده تلاش میکند تا در این اثر مفهوم «بازگشت به خویش» را روایت کند. مفهومی که فرد را دعوت میکند تا در برابر فرامین قدرتهای سلطهگر ایستادگی کرده و به هویت واقعی خود بازگردد. در اینجا، چنین درونمایهای هم به معنای سرپیچی از دستورات استعماری است و هم نافرمانی از فساد داخلی. نویسنده با به تصویر کشیدن بحرانهای اخلاقی و فکری شخصیتها، این موضوع را بهطور عمیق در داستان گنجانده و به واکاوی هویت فردی، انتخابهای اخلاقی و معنای وفاداری پرداخته است. شخصیتهای داستان در تلاشاند تا میان هویتهای پنهانی و حقیقی خود تصمیم بگیرند و در دنیای پر از فریب و سیاستهای پیچیده، به جستوجوی حقیقت و آزادی بپردازند.
این رمان نه تنها یک اثر جاسوسی تاریخی است، بلکه تامل عمیقی را در باب انسانیت و عدالت در جامعه بحرانزده سال ۱۳۵۶ ارائه میدهد. نیستان هنر اخیراً این کتاب را در ۴۸۰ صفحه و با قیمت ۷۳۰ هزار تومان عرضه کرده است.
