آغاز تحول در حکمرانی و قانونگذاری در بازیها
دومین هکاتون ملی بازیهای جدی، با محوریت طراحی بازیهای تعاملی و آموزشی، در پی تبدیل مفاهیم پیچیده حکمرانی به تجربیاتی ملموس برای عموم مردم و نهادهای تخصصی است.
در عصری که فناوریهای دیجیتال مرزهای تعامل و آموزش را بازتعریف میکنند، «دومین هکاتون ملی بازیهای جدی» از روز سهشنبه دوم دیماه به مدت سه روز، با همکاری مشترک بنیاد ملی بازیهای رایانهای، مجلس شورای اسلامی و با میزبانی مرکز نوآوری قوه مقننه در تهران آغاز به کار کرد. این رویداد تخصصی که فردا، پنجشنبه چهارم دی، به کار خود پایان خواهد داد، گردهمایی پررنگی از بازیسازان، سیاستگذاران، پژوهشگران و علاقهمندان حوزه فناوری و حکمرانی را شاهد است.
هدف کلان این هکاتون، بهرهگیری هوشمندانه از ظرفیت منحصر به فرد بازیهای جدی (Serious Games) برای توسعه ابزارهای تعاملی و نوآورانه در عرصههای سیاستگذاری و قانونگذاری است. این رویداد در پی ارتقای فرآیندهای حکمرانی، تصمیمسازی و آموزشهای تخصصی از طریق مکانیزمهای جذاب و تأثیرگذار بازیوارسازی است. در واقع، هکاتون حاضر تلاشی برای تبدیل مفاهیم پیچیده حکمرانی و قانونگذاری به تجربیاتی ملموس، شبیهسازی شده و قابل درک برای طیف وسیعی از ذینفعان، از قانونگذاران و کارشناسان تا عموم مردم است.
چارچوب موضوعی هکاتون به دقت طراحی شده تا مهمترین وجوه فرآیند حکمرانی را پوشش دهد. این محورها شامل شبیهسازی مذاکرات سیاستی و فرآیند قانونگذاری، بازیهای مرتبط با مذاکره بودجه و تخصیص منابع، شبیهسازی تعامل و نقشآفرینی ذینفعان، طراحی بازیهای پایش و ارزیابی سیاستها و در نهایت بازیهای آموزشی در حوزه پارلمان و مقابله با اطلاعات نادرست هستند.
بازیهای جدی با هدفی فراتر از پر کردن اوقات فراغت طراحی میشوند
بازیهای جدی، برخلاف نمونههای صرفاً سرگرمکننده، از ابتدا با اهدافی فراتر از پر کردن اوقات فراغت طراحی میشوند. تمرکز اصلی این دسته از بازیها بر مقولاتی چون یادگیری، دگرگونی در طرز فکر و اصلاح رفتارهای کاربران قرار دارد. معیار سنجش موفقیت این آثار، قابلیت آنها در اندازهگیری مؤلفهای چون پیشرفت آموزشی و ایجاد تحول در نگاه و عملکرد بازیکن است.
طراحی بازیهایی که این فاصله ادراکی را کاهش دهند، میتواند به طور غیرمستقیم بر ارتقای کیفیت تعاملات دموکراتیک، شفافیت بیشتر و پاسخگویی مؤثرتر نهادهای تقنینی تأثیر بگذارد.
دومین هکاتون ملی بازیهای جدی را میتوان تلاشی پیشرو و نوآورانه در عرصه عمومیسازی و تخصصیسازی فرآیندهای قانونگذاری دانست. این رویداد نشان میدهد که نهادهای حاکمیتی بهطور جدی در پی بهرهگیری از زبان نسل جدید و ابزارهای جذاب دیجیتال برای افزایش مشارکت، شفافیت و کارآمدی هستند.
خروجی نهایی این هکاتون که قرار است در روز پایانی در قالب نسخههای اولیه بازی ارائه و داوری شود، میتواند نقطه آغازی برای خلق محصولاتی اثرگذار باشد. این بازیها بالقوه قادرند در آیندهای نزدیک، به عنوان ابزاری برای آموزش نمایندگان مجلس، کارشناسان، دانشجویان و حتی عموم شهروندان مورد استفاده قرار گیرند.
در مجموع، این هکاتون پیامی روشن دارد؛ آینده حکمرانی هوشمند و مشارکتمحور، نیازمند ادغام خلاقیت، فناوری و علوم انسانی است. موفقیت این رویداد میتواند زمینهساز ایجاد اکوسیستمی پویا شود که در آن بازیسازان و سیاستگذاران در کنار یکدیگر، راهحلهایی خلاقانه برای چالشهای پیچیده اجتماعی پیدا کنند.
دومین هکاتون ملی بازیهای جدی نشاندهنده تحولی نگرشی در بدنه حاکمیت است
با این تفاسیر برگزاری چنین رویدادی، نشاندهنده تحولی نگرشی در بدنه حاکمیت است. جایی که «درک پیچیدگیهای جامعه» دیگر تنها از طریق گزارشهای سنتی میسر نیست و نیاز به ابزارهای تجربی احساس میشود. هکاتون بازیهای جدی، آزمایشگاهی زنده است برای آزمودن این فرضیه که آیا میتوان از طریق تعامل لذتبخش و چالشبرانگیز یک بازی، مفاهیمی مانند توازن منافع در بودجهریزی، پیامدهای یک مصوبه قانونی یا مکانیزمهای نظارتی را نه به صورت انتزاعی، که در قالب یک تجربه شخصی و به یاد ماندنی انتقال داد. این همان نقطه تلاقی هنر بازیسازی با ضرورتهای حکمرانی مدرن است.
به گزارش خبرنگار مهر، نکته حائز اهمیت دیگر، توجه به بومیسازی مفاهیم است. آنچه در این هکاتون مورد انتظار است، خلق بازیهایی است که صرفاً ترجمه یا تقلیدی از نمونههای خارجی نباشند، بلکه با درک عمیق از ساختار حقوقی، فرهنگی و اجتماعی ایران، بتوانند مسائل بومی را شبیهسازی کنند. برای نمونه، طراحی بازی حول محور شفافیت در فرآیندهای مجلس یا چالشهای اجرای قانون در سطوح محلی میتواند علاوه بر کارکرد آموزشی، به عنوان ابزاری برای شناسایی گلوگاهها و بهبود فرآیندها نیز مورد استفاده قرار گیرد. این امر مستلزم همکاری نزدیک و مستمر بین جامعه بازیسازی و نهادهای پژوهشی حاکمیتی است.
در پایان باید تأکید کرد که موفقیت این رویداد، تنها به خروجی ملموس روز داوری محدود نمیشود. ارزش اصلی در ایجاد گفتمان مشترک و شبکهسازی بین دو حوزه به ظاهر دور از هم، یعنی بازیسازی و قانونگذاری نهفته است. تداوم این گفتوگو و حمایت نهادینه از تبدیل ایدههای برتر به محصولات قابل گسترش، میتواند افق جدیدی را در نظام سیاستگذاری کشور باز کند. آینده از آن جوامعی است که بتوانند ابزارهای پیچیده را برای سادهسازی و تعمیق دموکراسی به خدمت گیرند، و این هکاتون گامی هر چند کوچک، اما جهتدار در این مسیر دشوار و مهم به شمار میآید. چشم امید است که بازیهای متولد شده از این رویداد، روزی نه تنها در مراکز تخصصی، که در مدارس، دانشگاهها و فضای مجازی نیز جاری شوند تا بار دیگر ثابت شود بازی تنها سرگرمی نیست، که زبانی جهانی برای فهم و بهبود جهان پیرامون ماست.
