طنز مورد تحریف و شلختگی قرار گرفته است

مراسم رونمایی از سه‌گانه طنز امید مهدی‌نژاد با عنوان «خاک عالم»، «الادختر» و «ابولچپ» توسط انتشارات سوره مهر، دفتر طنز حوزه هنری و شهر کتاب مرکزی با حضور اسماعیل امینی، علی‌اکبر قاضی‌زاده، هادی مقدم‌دوست، جلال سمیعی، مرتضی کاردر، رضا ساکی، سیداکبر میرجعفری، مژده لواسانی، رضا امیرخانی، غلامرضا طریقی، کورش پارسانژاد، آرش شفاعی، مسلم نادعلی‌زاده، سارنگ سیفی‌زاده و جمعی از طنزپردازان و اهالی شعر و ادبیات در شهر کتاب مرکزی برگزار شد.

در ابتدای مراسم، مرتضی کاردر با معرفی نویسنده این مجموعه منظوم گفت: مهدی‌نژاد از نسل نو شاعران جریان شعر انقلاب محسوب می‌شود که شعرهای عدالت‌خواهانه می‌سرود. اولین اثر طنزی که از او منتشر شد از سر احساس وظیفه در قبال جامعه بود که با آگهی‌نویسی در مجله سوره آغاز شد. او در این سال‌ها نثر و طنز مطبوعاتی را با هم ادامه داد. معتقدم طنزهای مهدی‌نژاد در سال‌های اخیر یکی از بهترین‌ها در فرم و محتوا بوده است. این سه‌گانه نیز شعرهای قابل قبولی دارد و می‌توان گفت یکی از نمونه‌های طنز خوب در این روزها است.

کاردر افزود: مهدی‌نژاد همیشه متوجه فرم، خلاقیت، نثر و جایگاه خودش در حوزه طنز بوده است. پاورقی‌های کتاب را که دیدم متوجه شدم این پاورقی‌ها از نثر مطبوعاتیش نشأت گرفته و موضوعاتی را بیان می‌کند که دیگران کمتر به آن پرداختند. شعرها به علاوه پاورقی‌ها مجموعه طنز را تشکیل داده‌اند و به نظر من همین پاورقی‌ها هستند که کار طنز او را از هم نسلانش متمایز می‌کند. از نظر من نمونه شعر طنز مهدی‌نژاد، دفتر «الا دختر» است چون برای من دلنشین‌تر است.

در ادامه اسماعیل امینی طنزپرداز و نویسنده به دغدغه‌هایش در حوزه طنز اشاره کرد و گفت: در روزگاری هستیم که نه تنها طنز بلکه زبان به شدت مورد سوء‌استفاده، تحریف و شلختگی قرار گرفته است. طنز اصطلاح جدیدی است و دامنه مشخصی ندارد. باورهای اشتباهی درباره طنز وجود دارد؛ مثل این که طنز برای خنداندن است یا طنز ابرازی برای مبارزه است و یا این که طنزِ خوب این است که حرف من را بزند.

امینی افزود: من با دقت این سه کتاب را مطالعه کردم. ارزش هر سه در این است که تقریباً غلط ندارد. ضمن این‌که هر جلد از این مجموعه سه‌جلدی برای سه سلیقه مختلف نوشته شده است. کسی که می‌تواند چنین تنوعی در قلمش داشته باشد کار ارزشمندی انجام داده است.

سپس جلال سمیعی از طنزپردازان کشور با ارائه نکاتی درباره قلم مهدی‌نژاد گفت: مهدی‌نژاد تسلط خوبی بر قالب‌های مختلف ادبی و تاریخ ادبیات دارد. او چه در قالب شعر و چه در قالب نثر طنز، نویسنده شاخصی است و توانایی ارائه کار به صورت همزمان در دو قالب را دارد. مهدی‌نژاد در همه این سال‌ها دغدغه طنز مطبوعاتی را داشته و در این روزگار با شرایط ناملایم اقتصادی، همچنان با مخاطب شوخی می‌کند؛ مخاطبی که با وجود رسانه‌های اجتماعی بی‌رحمانه به هر چیزی می تازد.

سمیعی افزود: این سه‌گانه منظوم است، اما پاورقی‌ها نثر است که همین نثر به غنی بودن کتاب کمک کرده است. البته جسارت او را هم می‌رساند که در کنار نظم از نثر هم بهره برده است. دفتر «خاک عالم» از نظر زبان مجموعه یک دست‌تری است. در «الا دختر» بار اصلی طنز شعر در پاورقی‌هاست. به نظر من، «ابولچپ» مضامین گسترده‌تری دارد، ولی از نظر زبانی بلاتکلیف است، اما قواعد شعر را رعایت کرده است.

در ادامه نیز هادی مقدم‌دوست از کارگردانان و فیلم نامه‌نویسان سینما و تلویزیون و مژده لواسانی مجری رسانه‌ملی پشت تریبون حاضر شدند و درباره خاطرات امید مهدی‌نژاد و تلاش‌های مجدانه او در مسیر احیا و ارتقای طنز صحبت کردند.