دانش اقباشاوی: فیلم‌های دفاع مقدس هم روشنگر است هم انگیزه‌بخش
ضرورت پرداختن به ارزش‌های دفاع مقدس در سینما
به نظر می‌رسد موضوعات مهم و کمترپرداخته شده‌ای از هشت سال دفاع مقدس وجود دارد که گرچه حساس و تامل‌برانگیز هستند ولی مورد غفلت قرار گرفته‌اند. به بهانه اکران دو فیلم در حوزه دفاع مقدس یعنی «صیاد» و «پیش‌مرگ» در سینماها، درباره اهمیت و لزوم پرداختن به این ژانر با دانش اقباشاوی، کارگردان و نویسنده فیلم سینمایی «اسفند» به گفت‌و‌گو نشستیم.
به عقیده شما ضرورت پرداختن به فیلم‌های دفاع مقدس چیست؟
باید گونه فیلم جنگی یا دفاع مقدس را در زمره فیلم‌های تاریخی قرار دهیم چون الان حدود ۴۰ سال از جنگ هشت ساله میان ایران وعراق گذشته است که این هشت سال، برهه مهمی از تاریخ کشور محسوب می شود؛ بنابراین فیلم‌های دفاع مقدس در ژانر تاریخی قرار می‌گیرند و همان اندازه که ساختن فیلم‌های تاریخی ضرورت دارد تولید فیلم‌های دفاع مقدسی نیز اهمیت دارد چون این جنگ هشت‌ساله برای ملت ایران و حتی منطقه غرب آسیا سرشار از الگوها و عبرت تاریخی و مملو از قصه‌ها، شخصیت‌ها و خودشکوفایی‌‌هایی است، به همین دلیل دیدن فیلم‌های این برهه از تاریخ برای نسل‌های بعدی که این دوران را درک نکرده‌اند، آموزنده، سرگرم‌کننده و انگیزه‌بخش است.
پرداختن به فیلم‌های دفاع مقدس از چه نظر اهمیت دارد؟
این دوره، زوایای ناگفته تاریخ و جغرافیای کشور است که ظرفیت بالایی برای به تصویر کشیدن دارد و همان‌گونه که ژانرهای مختلفی همچون کمدی، اجتماعی، کودک و … باید ساخته شود، فیلم‌های دفاع مقدسی نیز باید ساخته شود چون هم سرگرم کننده است و هم روشنگر.
اگر زمانی کشور دچار بحرانی شد مثلا خدایی ناکرده بخشی از کشور دچار سیل یا زلزله شد جوانان می توانند از شهید علی هاشمی فیلم سینمایی اسفند الگو بگیرند و در مدیریت و کمک‌رسانی به آن مناطق شرکت کند به همین ساختن این فیلم‌ها آموزنده است ضمن اینکه افراد زیادی که این دوران را درک کرده اند هنوز در قید حیات هستند که در حوزه تحقیق و پژوهش می‌توان از آنها مشورت گرفت ضمن اینکه لوکیشن‌های آن دوران هنوز وجود دارد، من به شخصه در ساخت فیلم سینمایی «اسفند» از صحبت‌های همرزمان و نزدیکان شهیدعلی هاشمی بسیار بهره بردم بنابراین پرداختن به آن موقعیت‌ها و افراد در دفاع مقدس در این روزگار بسیار اهمیت دارد.
برخی علنا با ورود سینما به موضوع دفاع مقدس مخالفت می‌کنند. پاسخ شما به آنها چیست؟
ثبت تاریخ همواره در همه اعصار انجام شده از زمان تاریخ بیهقی و ویل دورانت که نگارش به صورت نوشته بوده تا امروز که عصر تصویر و فیلم است و چرا نباید امروزه تاریخ کشور به صورت فیلم روایت شود؟ آن هم بخشی از تاریخ کشور که نماد عزت است نه ذلت. نباید از این بخش تاریخی کشور که مردم برای آن فداکاری‌های زیادی انجام داده اند گذر کرد، ۵ استان کشور در دفاع مقدس جنگ زده شدند و قصه این مردم باید روایت شود و چه بهتر این قصه‌ها در زمانی که افراد در قید حیات هستند از زبان خودشان یا نزدیکان‌شان روایت شود. ضمن اینکه بخشی از سینماگران ما در این حوزه فعالیت می‌کنند و در ساخت یک فیلم جنگی حدود ۳۰۰ نفر پشت دوربین فعالیت می‌کنند و بخش عظیمی از فن‌سالاران حرفه‌ای سینمای ایران مشغول فعالیت می‌شوند.
به نظر شما در ساخت این ژانر طی این سال‌ها غفلت صورت گرفته است؟
به عقیده من که کارگردانی و دستیارکارگردانی خود را در این ژانر گذرانده‌ام فیلم‌های دفاع مقدسی با سایر فیلم‌ها از نظر زیرساخت، طراحی صحنه و لباس و مالی و … تفاوت زیادی دارد که نیازمند اراده و عزم زیادی از سوی خالقان اثر و مجموعه‌های پشتیبان است چون این فیلم‌ها در اجرا و تفکر آثار سختی هستند که نیازمند لجستیک و پشتیبانی است و من گمان نمی‌کنم کم‌کاری صورت گرفته باشد چون ساخت این فیلم‌ها کار سخت و بزرگی است که اراده و عزم قاطع می‌خواهد به همین علت ساخت این تعداد فیلم دفاع مقدسی نیز مثبت است.
فیلم‌های ژانر دفاع مقدس چقدر در حکمرانی به کمک مسئولان کشور می‌آید و اثرگذار است؟
بیشتر مقامات کشور سابقه حضور در دوران دفاع مقدس را داشته و آن فضا را درک کرده و با مدیریت جنگی و بحران آشنا هستند اما سینمای دفاع مقدس برای آنها یادآور آن فضا و جنس مدیریتی است که در شرایط بحرانی چگونه می‌توان نوآوری داشت و با کمترین امکانات بهترین نتیجه را به دست آورد چون این موارد به خاطر گذر زمان ممکن است فراموش شده باشد به همین دلیل ساخت این آثار می‌تواند از این وجهه برای مسئولان و مدیران ما مفید باشد برای مثال تعدادی از مدیران بعد از تماشای فیلم «اسفند» به من گفتند با دیدن این فیلم به یادآوردیم که در گذشته کارهای سخت‌تری را انجام داده‌ایم و مدیران جوانی که آن دوران را درک نکرده‌اند با دیدن این فیلم‌ها می توانند با شیوه‌های مدیریتی آنها آشنا شده و الگو بگیرند.
منبع: صبا
