«آوارجان»؛ روایتی از فریاد خاموش کارگران

این روزها حادثه انفجار بندر شهید رجایی توجه رسانه‌ها و مردم را بار دیگر به صنف کارگر جلب کرده است. کارگرانی که نقش مهمی در پیشرفت کشور ایفا می‌کنند و بازوی اصلی صنعت به شمار می‌روند. پیش از این در چهاردهمین دوره از جشنواره عمار، هفت مستند بلند با محوریت عدالت اجتماعی تولید و به مخاطبان ارائه شده است. مستند «آوارجان» به کارگردانی محمدعلی ابراهیمی و تهیه‌کنندگی علی اصغر مرتضایی راد یکی از این مستندها است.

محمدعلی ابراهیمی در این مستند سراغ موضوعی چالش‌برانگیز رفته و حادثه انفجار معدن ذغال سنگ طبس را سوژه کار خود قرار داده است. حادثه‌ای که بر اثر سهل‌انگاری مسئولان و بی‌احتیاطی شرکت پیمان‌کار، جان تعداد زیادی از کارگران را گرفت. این مستند همچنین به نقد قوانین، سندیکاهای کارگری و دستمزد پایین کارگران معدن می‌پردازد.

«آوارجان» قصه‌اش را از بطن ماجرا آغاز می‌کند یعنی روزهای ابتدایی پس از انفجار و روایت‌هایی که رسانه‌های گوناگون از حادثه ارائه می‌دهند. با استفاده از همین روایت‌هاست که کارگردان در ادامه تصویر کاملی را از اصل حادثه می‌سازد.

یکی از نقاط قوت این مستند روایت بدون‌سانسور و قابل‌درک از ماجرا است که مخاطب را از همان دقایق ابتدایی با خود همراه می‌کند. علاوه بر این، کارگردان تلاش کرده است تا وجهه دراماتیک اثر را به واسطه موسیقی در اوج نگه دارد. این مستند علاوه بر پرداختن به آمارها و اسناد، از لحظات انسانی غافل نشده و عمق غم خانواده‌های قربانیان را در چند مصاحبه به تصویر می‌کشد.

می‌توان گفت در نیمه دوم مستند حال و هوای مطالبه‌گری حاکم است. کارگردان پس از تبیین ابعاد گوناگون حادثه، به تبیین راهکارهایی می‌پردازد که می‌تواند آمار بالای حوادث معدن در سال‌های اخیر را کاهش دهد. وی در این بخش از کارشناسان و متخصصان امر کمک گرفته تا ترازوی بین درام و اطلاعات مستند را متوازن نگه دارد.

«آوارجان» مستندی است که تلاش می‌کند برای مخاطبش دغدغه مهمی را شکل بدهد و برای همین است که نمی‌توان آن را تنها یک مستند بحران تلقی کرد. این مستند تلاش کرده است با سوژه قرار دادن حادثه معدن طبس، نگاهی به مشکلات جامعه کارگری داشته باشد و قدمی در راستای احقاق حقوق این قشر بردارد و از حوادث ثانوی جلوگیری کند.

منبع: مهر