پدرام کریمی: داوران جشنواره فجر به جایگاه خودشان توهین کردند/ ماموریت سینمای دفاع مقدس تغییر کرده
گفت‌وگو با فیلمنامه‌نویس «اتاقک گلی»
او با بیان اینکه نگارش فیلمنامه را با ۵-۶ تله‌فیلم تلویزیونی و سریال «دارا و ندار» آغاز کردم افزود: علاقه اصلی من همچنان نگارش فیلمنامه است که در کنار آن به اجرا نیز می‌پردازم گرچه همواره اجرا برای من بیشتر توفیق اجباری بوده بنابراین زمانی که مشغول نگارش فیلمنامه هستم از اجرا فاصله می‌گیرم و مواقعی که به اجرا می‌پردازم از فیلمنامه‌نویسی دور می‌شوم ولی چون اجرا، مهارتی است که بیش از نویسندگی در معرض دیده شدن است مردم بیشتر مرا به عنوان مجری می‌شناسند ولی اهالی سینما مرا بیشتر به عنوان فیلمنامه‌نویس می‌شناسند.
کریمی با تاکید براینکه همواره اولویت او فیلمنامه‌نویسی بوده است خاطرنشان کرد: اجرا برای من فرصتی است برای ارتباط مستقیم با مردم و نقطه جذاب اجرا برای من همین امر است به همین دلیل اجرای‌های من بیشتر در برنامه‌های زنده بوده است.
فیلمنامه‌نویسی به اجرا کمک می‌کند
این نویسنده در پاسخ به اینکه بیشتر اجرا به نگارش شما کمک کرده یا نوشتن به اجرا؟ تاکید کرد: تجربه و مطالعه در ادبیات و زبان به بهتر اجرا کردن کمک می‌کند و این مهارت در کنار اجرا، توانمندی مجری را تقویت می‌کند، مجری‌های موفق دارای وجه ادبی هستند چون موجب تسلط بیشتر آنها به ادبیات و افزایش دایره واژگانی آنها می‌شود در حالی که اجرا مستقیما کمک کننده فیلمنامه‌نویسی نیست و تنها نقطه قوت آن است که چون شما را به واسطه اجرا شناخته می‌شوید شاید این آشنایی در تعامل با سازمان‌ها و نهادها و شوراها یا حامیان مالی راهگشا باشد ولی در مجموع فیلمنامه‌نویسی به اجرا کمک می‌کند.
مصاحبه با ۱۵۰ رزمنده
کریمی درباره شکل‌گیری ایده فیلم سینمایی «اتاقک گلی» به خبرنگار سینما صبا توضیح داد: ایده اولیه، پیشنهاد آقای صبوری تهیه کننده این فیلم بود که از بچه‌های گردان مسلم لشگر ۲۷ محمد رسول‌الله بودند و می‌خواستند ادای دینی به رزمندگان این عملیات داشته باشند بنابراین از قبل مصاحبه‌هایی درباره این عملیات انجام داده بودند البته مصاحبه‌ها بعد از اضافه شدن من به گروه نیز ادامه داشت و حدودا با ۱۵۰ نفر از رزمندگان با حضور من مصاحبه انجام شد.
وی افزود: وجه اشتراک خاطرات همه رزمندگان گردان مسلم این بود که وقتی از پادگان دوکوهه به سمت اسلام آبادغرب حرکت می‌کنند با راننده کامیونی مواجه می‌شوند که تعدادی از آنها را سوار کرده و آنها را در نزدیک منطقه اسلام آباد غرب پیاده می‌کند و می‌رود و من از این راننده کامیون که وجه اشتراک خاطرات رزمندگان بود به عنوان شخصیت اصلی داستان استفاده کردم و درامی حول محور این شخصیت نوشتم که هدف از این کار، ساخت یک فیلم داستانی بود که هم واقعیت‌های تاریخی را منعکس کند و هم جذابیت‌های سینمایی داشته باشد.
شخصیت‌های نظامی برگرفته از واقعیت هستند
کریمی درباره چالش‌های نگارش داستان عاشقانه در بستر جنگ توضیح داد: برخی افرادی که در شوراها حضور دارند تفاوتی میان سینمای مستند و داستانی قائل نیستند و ترجیح می‌دهند هرآنچه در فیلم جنگی به تصویر کشیده می‌شود واقعی و مستند بوده و تمرکز بر وقایع نظامی با قهرمانان نامحدود دارند، ضمن اینکه برخی وقایع که شنیدن یا خواندن آنها جذاب است الزاما در فیلم یا روی پرده سینما همان جذابیت را ندارد.
نویسنده فیلم سینمایی «اتاقک گلی» درباره شخصیت‌های واقعی و تخیلی این فیلم یادآور شد: راننده کامیونی که تعدادی از بچه‌های گردان مسلم را تا اسلام آباد غرب سوار می‌کند و بازمی‌گردد واقعیت دارد ولی من ماجرای این راننده را ادامه دادم و در پرداخت، مسئله‌ی او را به عملیات مرصاد گره زدم ولی بخش‌های نظامی و شخصیت‌های نظامی برگرفته از واقعیت هستند و حتی از اسامی واقعی آنها در متن و فیلم استفاده شده است.
فاصله گرفتن از کلیشه‌ها در سینمای دفاع مقدس
کریمی درباره چگونگی دوری از کلیشه‌های رایج سینمای دفاع مقدس تاکید کرد: همه افرادی که فیلم را دیده‌اند بر روایت متفاوت این فیلم با فیلم‌های معمول دفاع مقدس اتفاق نظر دارند چون دغدغه من و محمد عسگری کارگردان فیلم اتفاقا فاصله گرفتن از چنین کلیشه‌هایی بود و برای رسیدن به این مهم، سعی کردیم در طراحی داستان، دیالوگ‌ها و شخصیت‌ها از روایت‌های تکراری و غلوگویی فاصله بگیریم و برای باورپذیری بیشتر، قهرمانان به مردم عادی شبیه‌تر شده و زمینی‌تر شوند.
وی ادامه داد: ماموریت سینمای دفاع مقدس در دهه ۶۰ نقش تهیجی بود که آن را به خوبی ایفا می‌کرد ولی به مرور که از جنگ فاصله گرفتیم ماموریت سینمای دفاع مقدس متفاوت شد و بحث آسیب‌شناسی، یادآوری و بیان اتفاقاتی که در آن زمان رخ داده برای نسل‌های بعدی پررنگ شد. البته در این فاصله برخی به غلط هنوز از فیلم‌های آن دوران الگوبرداری می‌کردند به همین دلیل ما سعی کردیم از نمونه‌های قبلی فاصله گرفته و به سمت روایت‌های نو و جذاب در سینمای جنگ حرکت کنیم تا به مخاطب نگاه جدید و متفاوتی نسبت به دفاع مقدس ارائه دهیم.
کریمی با ابراز رضایت از بازخوردهای مثبتی که از افراد متفاوت دریافت کرده است گفت: این جالب برای من این بود که از افرادی که همسویی کمی با من داشتند بازخوردهای مثبتی نسبت به فیلم دریافت کردم از طرف دیگر همسویی مردم با نیروهای نظامی در آن برهه مورد توجه مخاطبین قرارگرفته بود و شاید این جنگ ۱۲ روزه این همسویی را برایشان قابل درک کرده بود.
وی با اشاره به اینکه درعملیات مرصاد همسویی مردم با نیروهای بسیار تاثیرگذار بوده است خاطرنشان کرد: آنچه در این عملیات برای من عجیب و تلخ بود رویارویی گروه منافقین با مردم و هموطنان خود بود و نقطه دراماتیک عملیات مرصاد در واقع رویاروی دو هم‌وطن و گاهی دو برادر با هم بود.
نارضایتی از داوری‌های جشنواره
کریمی با ابراز نارضایتی از داوری جشنواره چهل و یکم فیلم فجر خاطرنشان کرد: فیلم «اتاقک گلی» در ۱۱ رشته جشنواره فیلم فجر ۴۱ نامزد شد و در بخش کارگردانی کاندید شده و جایزه ویژه هیئت داوران را دریافت کرد ولی در کمال تعجب فیلمنامه حتی نامزد هم نشد در حالی که بخش‌های مثل کارگردانی و بازیگری به صورت مستقیم با فیلمنامه مرتبط هستند به عبارتی یک فیلمنامه بد نمی‌تواند اثر شاخصی ارائه داده و در ۱۱ رشته کاندید شود، به عقیده من داوران جشنواره با این کار به درک و جایگاه خودشان توهین کردند البته بر اساس شنیده‌های من، داوران اعتقاد داشتند که کار اصلی من اجرا است نه فیلمنامه‌نویسی و این فرصت باید به افرادی تعلق گیرد که کار اصلی‌شان فیلمنامه‌نویسی است در حالی که همان دوستان از فعالیت حرفه‌ای من در حوزه فیلمنامه‌نویسی اطلاع داشتند. اگر این اتفاق برای فیلمی با موضوع دیگری رخ می‌داد بسیار ناراحت می‌شدم ولی چون هدف اصلی من در این فیلم پرداختن به عملیات مرصاد و رزمندگان و فداکاری‌های آنان بود این موضوع خیلی موجب دلخوری من نشد.
درام عاشقانه «پل» و «خیابان جمهوری» در فجر امسال
کریمی درباره فیلمنامه‌های بعدی خود یادآور شد: فیلم جدیدی با عنوان «پل» با آقای عسگری کارکرده‌ام که فروردین ماه فیلمبرداری آن به اتمام رسید که یک درام عاشقانه در بستر جنگ است و به وقایع عملیات خیبر بعد از جنگ می‌پردازد، فیلم دیگر «خیابان جمهوری» نام دارد با کارگردانی منوچهر هادی که در مرحله فیلمبرداری است و احتمالا هر دوی این فیلم‌ها در جشنواره فجر حضور خواهند داشت.
منبع: صبا
