عموم قطعه‌هایی که به عنوان «سرود» منتشر می‌شوند «هم‌خوانی یک قطعه پاپ »است و اصلا «سرود» نیستند

به منظور بررسی وضعیت موسیقی و سرود کودک و نوجوان و بررسی وضعیت و جایگاه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در این حوزه، شامگاه روز دوشنبه ۳ دی ۱۴۰۳، نخستین نشست هم‌اندیشی نخبگان عرصه موسیقی و سرود با حضور حامد علامتی مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، فرهاد فلاح معاون فرهنگی و محمدرضا کریمی‌صارمی معاون تولید کانون و چهره‌های شاخص این حوزه در سالن گردهم‌آیی مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری برگزار شد.

در این نشست ضمن ارائه سابقه‌ای از فعالیت سرود و موسیقی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، از نظرها، نقدها و پیشنهادهای حاضران که موسیقی‌دانان، آهنگ‌سازان، نوازندگان، شاعران، ترانه‌سرایان و استادان حوزه‌های مختلف موسیقی بودند، استفاده شد.

این سومین نشستی است که به پیشنهاد مدیرعامل کانون با حضور جمعی از کارشناسان برگزار می‌شود و در دو جلسه پیشین هم از کارشناسان و استادان حوزه شعر و ترانه در مرداد ۱۴۰۳ و هم‌چنین نویسندگان ادبیات کودک و نوجوان در ماه آذر برگزار شد تا کارشناسان، بی‌واسطه به ارائه پیشنهاد، نقد و گفت‌وگو با مدیران ارشد، معاونان و مدیرعامل کانون بپردازند.

علامتی، مدیر عامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در ابتدای این نشست ضمن خیر مقدم به حاضران در نشست صمیمانه هم‌اندیشی، مطرح کرد که در این گونه از نشست‌ها ما بیشتر شنونده هستیم برای بهبود فعالیت‌های پیش‌ رو و قرار نیست گزارش عملکرد ارائه دهیم.

در ادامه برخی از حاضران در این نشست دیدگاه‌های خود را مطرح کردند.

لزوم تغییر در سیاست‌های کانون در حوزه موسیقی

شهروز حقی به عنوان اولین کارشناس و صاحب نظر، بازآفرینی سیاست‌های کانون را اولویت دانست و عنوان کرد: در نشست‌هایی که من در کانون و با شخص مدیرعامل کانون داشته‌ام، متوجه شده‌ام که کانون قصد جدی دارد که در حوزه موسیقی کودک و نوجوان، سرود و آواز جمعی به صورت ویژه ورود کند. کانون متولی‌گری می‌کند و با دیگر نهادها متفاوت است و با توجه به ظرفیتی که در سطح کشور دارد لازم است در سیاست‌های خود در حوزه موسیقی تغییر ایجاد کند.

میزان تولید و مصرف موسیقی کودک و نوجوان در کشور ناچیز است

پیروز ارجمند نیز در ادامه با ارائه چند پیشنهاد و نقد درباره رویکردهای کانون به حوزه موسیقی توضیح داد: کانون برای من یک خاطره ۴۷ ساله دارد. من از ۷ سالگی در کانون کرمان رشد کرده‌ام و کانون را خانه خودم می‌دانم. من به عنوان مدرس و تولیدکننده حوزه موسیقی و مدیر موسیقی سکوی اینترنتی شیدا هستم و به تازگی تحقیق‌هایی را در حوزه موسیقی کودک و نوجوان انجام داده‌ام که نشان می‌دهد میزان تولید و مصرف موسیقی کودک و نوجوانان بسیار ناچیز است، نهادهای متولی به تولید آثار موسیقی کودک و نوجوان نمی‌پردازند و از طرفی‌ هم مخاطبان این نوع موسیقی مصرف‌کننده این آثار نیستند، زیرا که بیشتر آثار تولید شده در این حوزه فرمایشی است و ثمره هنری ندارد.

وی با تاکید بر این‌که کانون باید یک بازآفرینی در جایگاه موسیقایی خود داشته باشد و مانند گذشته جریان‌ساز عرصه موسیقی شود، بیان کرد: در این شرایط کانون در مرحله اول باید به سنجش و مخاطب‌شناسی بپردازد تا با شناخت نیازها و ذائقه مخاطب خود به خلق آثار موسیقایی بپردازد. تولید، آموزش و شناخت موسیقی برای نسل کودک و نوجوان را هم جدی بگیرد و باید اجرایی باشد و از شعار و برنامه‌دادن صرف هم پرهیز کند.

سواد موسیقایی و شنیداری کودکان و نوجوانان را تقویت کنیم

شهلا میلانی که سال‌ها به عنوان مربی موسیقی در کانون فعالیت کرده است، در ادامه عنوان کرد: سرود یک بخشی از شاخه موسیقی است و کودکان و نوجوانان به موسیقی نیاز دارند، نه تنها سرود و این باور غلطی است که سال‌ها در ذهن جامعه و مسئولان خانه کرده است. موسیقی و آموزش سازهای موسیقی کودکان و نوجوانان باید به این نسل ارائه شود، اگر می‌خواهیم کودکان و نوجوانان به سمت آثار خوب موسیقایی حرکت کنند، باید سواد موسیقایی و شنیداری آن‌ها تقویت شود؛ لازم نیست که همه کسانی که آموزش می‌بینند خواننده، نوازنده و یا آهنگساز شوند؛ بلکه لازم است به‌عنوان یک فرد از جامعه که مخاطب موسیقی است، همان‌طور که سواد خواندن و نوشتن دارد، سواد شنیداری‌اش هم تقویت شود.

کانون باید متولی موسیقی باشد نه سرود

سیدجواد هاشمی، بازیگر و کارگردان حوزه کودک و نوجوان در ادامه این نشست به بیان نکته‌های خود در حوزه موسیقی نسل هدف کانون پرداخت و گفت: من در این جلسه یاد خاطره‌هایی از زمان عضویت خودم در کانون افتادم، زمانی که ما به صورت پنهانی سراغ پیانویی که در دفتر کانون محله‌مان بود می‌رفتیم، زمانی که مسئول و نماینده آموزش و پرورش فکر می‌کرد که این ساز فلوت است و در ادامه با حرکت کانون به سمت موسیقی و نمود و رشد چهره‌هایی مانند تاج کریمی و فردین خلعتبری، موسیقی ایران به بلوغ بیشتری رسید و نمی‌توان تاثیر کانون را در این مسیر نادیده گرفت و کانون فعلی هم باید به سمت آن حجم از تاثیرگذاری و تولید آثار و هم‌چنین کشف استعدادهای موسیقایی، حرکت کند.

وی با اشاره به حضورش در زمان جنگ تحمیلی بیان کرد: من در ۳۴ ماهی که در خط مقدم حضور داشتم، ۱۴ ماه گروه‌های سرود را به همراه خودم به خط مقدم می‌بردم تا برای رزمندگان اجرا کنند؛ البته در شرایطی که الان بعد از بیش از سه دهه که از جنگ گذشته است باید رویکردها نسبت به موسیقی تغییر کند و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان باید متولی موسیقی این نسل باشد، نه سرود. کودکان و نوجوانان باید از موسیقی که مربوط به آن‌ها نیست باید نجات پیدا کنند و موسیقی خاص خود را داشته باشند و سرود یکی از صدها انواع موسیقی است. متاسفانه سرود بهانه‌ای شده است که مسئولان حرف‌های خود را از طریق آن بیان کنند، این بهانه بد نیست اما باید دید کافی است؟ این نگاه کمّی‌گرایانه به سرود چه جایی برای نگاه کیفی به سرود دارد؟ و کانون در این مسیر موظف است تا زیرساخت‌های بالا بردن کیفیت آثار موسیقی و تولید سرودهای خوب را فراهم کند.

تقویت دوباره موسیقی در ساختار کانون پرورش فکری

فرهاد فلاح معاون فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز در ادامه عنوان کرد: در دومین جشنواره سرود که در کانون برگزار شد، نزدیک به ۲۰ هزار نفر در مجموع مراکز کانون شرکت کردند که این تلنگری شد تا ما به موسیقی و سرود بیشتر توجه کنیم و بها بدهیم و می‌خواهیم از نظرات کارشناسانه شما کارشناسان استفاده کنیم که موسیقی، آموزش آن و تولید آثار موسیقایی کودک و نوجوان و سرود بار دیگر در ساختار برنامه‌های کانون قوت بگیرد.

کانون، سرود را به جایگاه اصلی‌اش بازگرداند

رضا مهدوی دبیر جشنواره موسیقی فجر در ادامه به نقد این نگاه که تمامی آثار موسیقایی گروهی را به عنوان سرود می‌شناسند پرداخت و عنوان کرد: بیشتر جشنواره‌هایی که از سوی نهادهای دولتی و حاکمیتی در طول سال و در سراسر کشور با عنوان جشنواره سرود برگزار می‌شود، هیچ تناسبی با ماهیت سرود ندارد؛ من معتقدم نقدهایی که به قطعه‌هایی که با عنوان سرود منتشر شده است و وجود دارد، از نام آن قطعه‌ها کلمه سرود را حذف کنیم مشکل حل می‌شود، زیرا نکته آن‌جاست که عموم قطعه‌هایی که به عنوان سرود منتشر می‌شوند، هم‌خوانی یک قطعه پاپ است و اصلا سرود نیستند.

وی با اشاره به این‌که ضعف کانون در سال‌ها و دهه‌های اخیر در حوزه موسیقی به دلیل قرار گرفتن کانون زیر نظر وزارت آموزش و پرورش است، مطرح کرد: سرود را نظام آموزش و پرورش نابود کرد و منجر شد که آهنگسازان موسیقی پاپ به تولید و تنظیم سرود بپردازند که انحطاط سرود از همان جا شروع شد و سرود، شد نمونه سطح پایین موسیقی پاپ ایرانی و غیر ایرانی. کانون باید به‌صورت ویژه به موسیقی کودک و نوجوان بپردازد و جایگاه سرود را به خودش برگرداند و آن را از سلطه مافیای موسیقی و سرود بیرون بکشد.

کیفیت‌گرایی جایگزین کمیت‌گرایی در سرود و موسیقی

در ادامه، علیرضا قزوه با اشاره به اهمیت و جایگاه سرود در جامعه و گونه‌های سرود، تحت یک پیشنهاد عنوان کرد که کانون سعی کند به عنوان یک متولی حوزه کودک و نوجوان و با حمایت و همراهی اهالی موسیقی به صورت کیفی به تولید قطعه‌های موسیقایی و به ویژه سرود بپردازد و از نگاه کمّی‌گرایانه پرهیز کند.

کانون در عرصه موسیقی کودک و نوجوان هم حمایت‌گر است هم تولیدکننده

در پایان هم‌اندیشی نخبگان عرصه موسیقی و سرود، حامد علامتی، مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ضمن قدردانی از تمام صاحب‌نظرانی که در پیشبرد اهداف کانون در حوزه موسیقی کودک و نوجوان همراهی کردند، عنوان کرد: من در این بازه زمانی مسئولیتم در کانون، نشست‌های متعددی با اهالی هنر، صاحب نظران و کارشناسان داشته‌ام و سعی بر این است که هفته‌ای یا یک هفته در میان با نخبگان حوزه‌های مختلف که در حوزه فعالیت‌های کانون تخصص دارند، به گفت‌وگو بنشینم. در مورد این نشست باید عرض کنم که نکاتی که دوستان مطرح کردند، فاخر، مبتنی بر اندیشه، مودبانه و پیشرو بود و این مساله به من و معاونان و همکارانم قوت قلب می‌دهد.

وی افزود: بنا داریم از دیدگاه‌های شما به عنوان نقشه راه استفاده کنیم و مسیر آینده خود را بر اساس دیدگاه‌های شما تنظیم می‌کنیم و پس از آن، ضمن برگزاری نشست مشترکی نسبت به پیشرفت کار بررسی مجدد خواهیم کرد.

منبع: سینماپرس