سریال «فریبا»؛ مواجهه مستقیم و بی‌تعارف با فضای مجازی
فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی برآمده از آن جزئی جدایی‌ناپذیر از زندگی اغلب انسان‌ها و به‌ویژه نسل‌های نوجوان و جوان امروزی است و انکار آن، حکم آب در هاون کوبیدن دارد و سر را کبک‌وار دربرف فروکردن. شوربختانه نگاه به این فضای جدید و جذاب در کشور ما اغلب صفر و صدی بوده است و یا غلوآمیز آن را در حد عبارتی احساسی وپرطمطراق مانند پیامبر هزاره سوم بالا برده‌اند یا در قدوقواره یک مفسده نازلش کرده‌اند. در هر حال، چه خوش‌مان بیاید و چه نیاید، ضریب نفوذ فضای مجازی در زندگی فردی و اجتماعی انسان امروزی غیرقابل انکاراست. طبیعتا این فضا کسانی را نیز به‌طور مستقیم و شدید با خود درگیرکرده است و هستند بسیاری که به‌شکل مستمر و حرفه‌ای در شبکه‌های اجتماعی فعالیت دارند. سریال «فریبا» به کارگردانی محمود معظمی که درحال پخش از شبکه سوم سیما است، دقیقا و به‌شکل بی‌واسطه و عریان، دست بر روی فعالان فضای مجازی گذاشته که در قالب عناوین اینفلوئنسر فعالیت می‌کنند.
یکی از عامل‌های مؤثر در شخصیت‌پردازی کاراکترهای سریال‌های تلویزیونی شغل و کسب‌وکار آن‌هاست. تقریبا از میان تمام مشاغل می‌توان رد و نشانی در سریال‌های تلویزیونی گرفت؛ شخصیت‌های اصلی و فرعی قصه‌هاکسب‌وکارهای مختلفی داشته‌اند، از معلمی و کارگری و رانندگی و آهنگریگرفته تا نگهبانی و کاسبی و دلالی و قصابی و خلاصه هر شغلی که درجامعه شاهدش هستیم. نقطه قوت و تمایز سریال فریبا در قیاس با سایر مجموعه‌های نمایشی تلویزیون دست گذاشتن بر روی کسانی است که کمتردرباره آن‌ها صحبت شده و اگر هم شده، گذرا و سطحی بوده است.
شخصیت اصلی سریالِ معظمی که اتفاقا اثر هم به نام اوست، یک اینفلوئنسر فضای مجازی است که ازطریق فعالیت در این فضا کسب درآمد وامرار معاش می‌کند. جالب آن‌که نه فقط فریبا به‌عنوان شخصیت اصلی سریال که سایر کاراکترها ازجمله نسترن و سوگند هم به‌شدت تحت تأثیرفضای مجازی‌اند و سریال یک نگاه جامع‌تر و کلی‌تر را در دستور کار خودقرار داده است و کوشیده تا تأثیر فضای مجازی بر کلیت جامعه را بررسی کند و نتایج آن را در قالب قصه، به مخاطب خود ارائه کند. همین پرداخت به شخصیت‌هایی که پیش از این کمتر به آن‌ها پرداخته شده و برای مخاطب تازگی و البته جذابیت دارند می‌تواند برگ برنده سریال فریبا باشد.
نویسنده و کارگردان سریال همچنین تلاش داشته‌اند تا تأثیر فضای مجازی بر فعالان این حوزه و به‌طور مشخص اینفلوئنسرها را نیز رصد و واکاوی کنند. زندگی خصوصی و شخصی فریبا به‌عنوان شخصیت اصلی قصهسریال و اینفلوئنسری که اتفاقا درآمد بالایی از حضور و فعالیت در فضایمجازی دارد، متأثر از این فضا است. در پیوند با این رویکرد، مشکلات وفرازوفرودهایی که ریشه در فعالیت حرفه‌ای و گاها ناسالم فریبا در شبکه‌هایاجتماعی دارند و زندگی او را دچار آسیب و نوسان کرده‌اند نیز در بطن قصه جاسازی شده‌اند و به‌مرور، در معرض دید مخاطب قرار می‌گیرند.
از آن‌جایی که تنها چند قسمت از مجموعه ۴۰ قسمتی «فریبا» روی آنتن رفته است، باید به انتظار نشست و دید که قصه چگونه جلو می‌رود و آیا می‌تواند با پرهیز از شعارزدگی و نصیحت‌گرایی، بیننده را با این اینفلوئنسر جوان وماجراهایش همراه نگه دارد و از سوی دیگر، در طراحی شخصیت فریبا وسایر کاراکترها چه‌قدر عنصر اعتدال و انصاف لحاظ شده است. البته این نکته را نیز نباید فراموش کرد که تمام قصه سریال بر محور فریبا نمی‌چرخد وداستان‌های فرعی ازجمله ماجراهای دکتر و دخترانش (نرگس و نسترن) نیزنقشی مؤثر در پیشبرد فیلمنامه دارد.
پگاه زارعی
منبع: صبا
