اسیر فلسطینی در زندان اسرائیل به نوشتن ادامه می‌دهد

یوسف خندقجی برادر باسم خندقجی می‌گوید رمان‌هایی که برادرش در زندان می‌نویسد تجربه فلسطینی‌ها را نشان می‌دهد. در ۲۱ سال گذشته، باسم خندقجی، نویسنده فلسطینی، نماد مقاومت بوده و با رمان‌هایی که از سلول زندان اسرائیل نوشته، برنده جایزه هم شده است.

باسم که به اتهام کمک به برنامه‌ریزی در بمب‌گذاری که منجر به کشته شدن ۳ نفر در تل‌آویو شد، به اتهام تروریستی محکوم و به گذراندن سه بار حبس ابد محکوم شد، از سال ۲۰۰۴ در زندان به سر می‌برد. با این حال، این سال‌ها پربار بوده‌اند: او چندین رمان و مجموعه شعر نوشته و برنده جایزه بین‌المللی بوکر عربی ۲۰۲۴ برای «یک نقاب، رنگ آسمان» شد.

یوسف خندقجی، برادر و مدیر ادبی باسم، می‌گوید: مایه افتخار باسم و خانواده ماست که او معتبرترین جایزه بین‌المللی را در ادبیات داستانی عربی دریافت کرد. این پیروزی ادای احترام به روح شهدای فلسطین ما در غزه بود. این کتاب در مراسمی که در آوریل سال گذشته در ابوظبی برگزار شد، برنده جایزه ۵۰ هزار دلاری شد و بودجه ترجمه آن به زبان انگلیسی نیز تامین شد. در حال حاضر ۲ جلد از این مجموعه ۳ جلدی توسط انتشارات دارالادب لبنان منتشر شده و جلد سوم آن در دست انتشار است.

خندقجی می‌افزاید: این پیروزی برای باسم که زندانی سرزمین‌های اشغالی است، مایه تقویت روحی زیادی شد که او را به تولید متون ادبی با کیفیت سوق می‌دهد. ما آثار ادبی او را از زندان بیرون می‌بردیم که کار بسیار پیچیده‌ای بود.

باسم در این سال‌ها به عنوان یک زندانی مشکلات زیادی را متحمل شده؛ اما به گفته یوسف، توجهی که به کتاب اخیر او شد، برخوردهای شدیدتری را برایش به بارآورد. وی گفت: وقتی این رمان در فهرست نهایی قرار گرفت، نیروهای اشغالگر باسم را با زندانی کردن در سلول انفرادی مجازات و او را مجبور کردند حدود ۲۰۰۰ دلار جریمه بپردازد. او همچنین یک مبارزات تحریک آمیز شدید از سوی مطبوعات اسرائیل را تحمل کرد.

باوجود چالش‌هایی که باسم با آن مواجه است، رویای او ادامه نوشتن و بازنمایی تجربه فلسطینی بودن در رمان‌هایش است. یوسف می‌افزاید: باسم توانست از عهده این مسائل برآید و با صبر و تحمل خود توانست با این مشکلات مقابله کند. آنچه مهم است این است که سخنان او از سلول‌های زندان خارج می‌شود.

در طول جنگ اسرائیل و غزه، ملاقات زندانیان با خانواده متوقف شد و وکیل باسم پس از ۷ ماه انتظار توانست او را ببیند.

یوسف که آخرین بار برادرش را در سال ۲۰۱۹ از نزدیک دیده، می‌گوید: آخرین باری که او را دیدم، احساس کردم آخرین بار خواهد بود. احساس وحشتناکی داشتم و متاسفانه همین اتفاق هم افتاد. واقعاً آخرین دیدار بود. اما یکی از زیباترین دیدارها نیز بود و درباره برنامه‌های ادبی او صحبت کردیم.

برادر این‌نویسنده در ادامه گفت: او همیشه به من می‌گفت «تا دیدار بعد» اما جمله‌ای که در آخرین باری که او را دیدم گفت این بود: «خوب از فرزندانم مراقبت کن». فرزندانش کتاب‌ها و رمان‌های او هستند، او این را به من گفت و من منظورش را فهمیدم.

یوسف به‌عنوان نماینده باسم، به دنبال انتشار و تبلیغ کتاب‌های برادرش است؛ کاری که چالش‌برانگیز بوده است.

او می‌گوید: خدا به من کمک کرد تا از فرزندان برادرم به خوبی مراقبت کنم و به آنها توجه زیادی داشته باشم و امیدوارم وقتی به خانه می‌آید ادامه دهد، زیرا وقتی نویسنده غایب است صحبت درباره رمان‌ها سخت است.

در حالی که او به خاطر آثاری که در حبس تولید کرده بود توجه بین‌المللی را به خود جلب کرده، یوسف معتقد است که برادرش اگر آزاد بود همچنان به سمت تولید آثار ادبی قدرتمند کشیده می‌شد، زیرا او مدت‌ها پیش از اینکه به زندان بیفتد، می‌نوشت، اما یوسف بر این باور است که بازداشت الهام‌بخش باسم در تولید آثار ادبی‌اش تعیین‌کننده نبود.

یوسف خندقجی که جایزه بین‌المللی ادبیات داستانی عربی ۲۰۲۴ را به نمایندگی از برادرش دریافت کرده، در ادامه می‌گوید: اگر از من بپرسید اگر باسم بازداشت نمی‌شد چنین آثاری تولید می‌کرد، می‌گویم بله، زیرا باسم از خانواده‌ای مترقی است که کتابخانه‌ای در خانه‌شان در نابلس دارند و او خواننده جوان رمان‌های بزرگ بود.

او با عشق به یاد می‌آورد چگونه یک شاعر فلسطینی در ۱۲ سالگی باسم را ملاقات کرد و از دانش او درباره کتاب شگفت زده شد. آن زمان شاعر پیش بینی کرد که باسم آینده درخشانی در نویسندگی خواهد داشت.

یوسف می‌گوید: این چیزی است که باسم به خاطر حمایت خداوند، خانواده و خوانندگانش به آن رسیده است. از مردمی که می‌آیند و در سمینارهای مربوط به باسم شرکت و از او حمایت می‌کنند تشکر می‌کنم، همیشه می‌گویم باسم به زودی بین ما حاضر خواهد بود و انشاالله آزاد، شاد و پیروز خواهد شد.

منبع: مهر