چالشی به‌نام فقدان تنوع در بازیگری| بازیگری در ایران متکی بر مکتبهای شناخته شده نیست

موضوع آموزش بازیگری در کشور موضوع پر ابهامی است و علاقه‌مندان به این رشته هنری برای رسیدن به نتیجه مورد نظرشان مجبورند راه‌های مختلف آموزشی را بپیمایند که درصد اندکی از این راه‌ها به نتیجه مورد نظر می‌رسد. همچنین دایره بازیگران در سینما، تلویزیون و نمایش خانگی روز‌به روز محدودتر می‌شود و لازم است فکری به حال این دایره بسته کرد. عاطفه باقری در سریال‌های پایتخت سه، چهار و پنج ایفای نقش کرده و مخاطبان نقش او را در نون خ 4 به یاد می‌آورند. او همچنین در سریال‌های بیمار استاندارد، خروس، خداحافظ بچه و همینطور فیلم سینمایی پسر تهرونی، کاتیوشا و … به عنوان بازیگر حضور داشته است. با او درباره مشکلات ورود بازیگران تازه به چرخه ایفای نقش در سینما و تلویزیون گفت‌وگو کردیم.

وی درباره فرآیند آموزش و استفاده از فضای آموزشی برای معرفی بازیگر به سینما و تلویزیون توضیح داد: از نگاه من تعلیم و تمرین مداوم در حرفه سینما  اولین قدم یک هنرجو  براى رسیدن به بازیگرى است که در فضاى آموزشى زیر نظر اساتید هنر فضا و امکان بهتر و بیشترى  به هنرجو می‌دهد و همچنین در طول دوره فرصت مناسبى براى ارائه تواناییهاى بازیگر است تا فیلمسازانى که به آن آموزشگاهها براى انتخاب بازیگر مى‌روند انتخاب شوند.

این بازیگر ادامه داد: البته این احتمال هم وجود دارد که یک نفر سال‌ها آموزش ببیند و تلاش کند ولی هیچوقت فرصت حضور و بازی پیدا نکند. اما بنظرم اولین چیزى که انسان را به ادامه حیات وا می‌دارد امید اوست پس براى رسیدن به هدف هرگز نباید دست از تلاش برداریم و با امید در این راه خستگى ناپذیر باشیم. من یقین دارم که عشق داشتن به حرفه‌اى که در آن هستیم بى‌نتیجه نمی‌ماند.

عاطفه باقری درباره محدود شدن بازیگران در پروژه‌های سینمایی و تلویزیونی تصریح کرد: بنظرم همیشه این‌طور نیست و اگر هم بوده دلیلش این است که یک گروه وقتى باهم همکارى می‌کنند نتیجه خوبى از کارشان مى‌گیرند. همچنین فضاى صمیمانه کار و جنس بازیهای‌شان بهم شبیه است در نتیجه از خروجى کار نتیجه بسیار خوبى مى‌گیرند و باعث ادامه همکاریشان در پروژه‌هاى دیگرى می‌شود.

وی درباره تکنیک و روش‌های بازیگری خاطرنشان کرد: بازیگر مثل شعبده باز است. هر لحظه باید جادویی از آستینش  بیرون بیاورد و تماشاچی را شگفت زده کند. کارگردانان و بازیگران مطرح تئاتر و سینما معتقدند که هر بازیگری سبک ویژه خود را دارد و  خیلی از آنها هم با ترکیب متدها کار بازیگری را پیش می برند. همه هنرها شیوه‌ها و طرزهای متعدد دارند و هر هنرمند نیز بنا به علاقه و توانایی و ظرف کار هنری‌اش به یکی از سبک‌ها گرایش پیدا می‌کند. سبک‌های بازیگری پیش از پرده سینما نخستین بار روی صحنه تئاتر اجرا شدند.

این بازیگر ادامه داد: تکنیک‌های بازیگری، مجموعه همه آن ابزارهایی است که بازیگر در اختیار دارد؛ از جمله بیان، بدن، تخیل، احساس.  متد کنستانتین استانیسلاوسکی، ریشه کل متد‌های بازیگری است و تاکید اصلی این تکنیک بر یکی شدن بازیگر و نقش است. این متد همچنان بیشترین استفاده را دارد. متد بعدی میخائیل چخوف است. میخائیل چخوف (برادرزاده آنتوان چخوف، نویسنده روسی) اختلاف‌نظرهایی نیز با استانیسلاوسکی داشت. امروزه در بسیاری از آکادمی‌های معتبر جهان، متد بازیگری چخوف تدریس می‌شود. متد اکتینگ که لی استراسبرگ و اعضای گروه تئاتر وی آغازگر متد اکتینگ یا بازیگری متد بودند. متد اکتینگ یکی از مهمترین تکنیک‌های بازیگری مدرن است. متد بازیگری استلا آدلر که یکی از شاگردان برجسته استانیسلاوسکی بود. او توانست بر اساس اصول بازیگری استانیسلاوسکی، اصول نوینی بنا کند. متدهای بسیار دیگری وجود دارد که می‌توان توضیح داد.

باقری گفت:  اما بازیگری در ایران در نخستین تئاترهایی که در دوره قاجار روی صحنه رفت به شدت تحت تاثیر نمایش‌های سنتی ایرانی بودند. به مرور با رواج آموزشگاه‌های نمایشی و بازیگری، سبک بازیگری کلاسیک و اغراق در بازی روی صحنه مورد توجه بود. بعد از راه اندازی دانشکده، سبک‌های مدرن بازیگری هم در ایران آموزش داده شد. بازیگران ایرانی در تئاتر بنا به مکتبی که در آن آموزش دیده‌اند بازی می‌کنند. بعضی از بازیگران به سبک چخوف و بعضی هم به سبک متد اکتینگ کار می‌کنند.

وی درباره شیوه‌های رایج آموزش بازیگری در ایران بیان کرد: اما به طور کلی باید گفت در ایران آموزش‌های عمومی بازیگری بنا به شیوه‌های استانیسلاوسکی است. در بعضی آموزشگاه‌ها سبکهای دیگر تئاتری آموزش داده می شود. اما متاسفانه باید گفت که بازیگری در ایران چندان متکی بر مکتبهای شناخته شده نیست و ترکیبی از مکتبها بنا به سبک‌های شخصی استاد آموزش داده می‌شود.

باقری به لزوم آمادگی کامل بازیگر حتی زمانی که سر پروژه خاصی نیست تاکید کرد و ادامه داد: در زمانهایى که سرکارى نیستم برنامه ریزى مى کنم هر روز حتى شده یک صفحه کتاب مى‌خوانم و فیلم می‌بینم که اگر یک جمله به معلوماتم اضافه شود تا روز مفیدی را سپرى کرده باشم و از  خودم به رضایت برسم. شاید خنده دار باشد اما یک روز در میان جلوى آینه اتاقم تمرین بیان و بدن انجام میدهم و در فکرم یک کارکتر جدید می‌سازم و تیپهاى مختلف آن را بازى می‌کنم. بازیگری درست مانند تمام هنر‌های دیگر نیاز به تمرین دارد تا شما بتوانید مهارت‌هایتان را افزایش دهید و ایراد هایتان را برطرف کنید. درست است که بازیگری یک فعالیت گروهی است، ولی یک بازیگر حرفه‌ای برای حفظ آمادگی خودش به تمرینات انفرادی نیاز دارد. همچین شما قبل و هنگامی که در کلاس‌های بازیگری شرکت می‌کنید لازم است تمرین فردی داشته باشید تا از کلاس نتیجه بهتری بگیرید. اتفاقاً بهترین زمان برای بهتر شدن همان زمانی است که شما کاری ندارید و می‌تونید روی نقص‌ها و بیانتان تمرین و تمرکز بهتری داشته باشید. وقتی شما بعد هر کار می‌نشینید و تماشا می‌کنید، می‌توانید اشکالات احتمالی را بعد از دیدن بر طرف کنید. به نظر من ما همیشه نیاز داریم که یاد بگیریم و انسان ذاتش این است که مدام بیاموزد، چون هر لحظه جهان ما در حال تغییر است و شما باید به روز باشید که بتوانید ارتباط بهتری با مخاطب داشته باشید.

منبع: تسنیم